Water robuuste natuurgras sportvelden

Onderzoeksperiode 01/01/2024 tot 31/12/2026

Beheerders van sportcomplexen staan voor grote uitdagingen. Chemische bestrijding is uitgefaseerd en uitspoeling van meststoffen moet omlaag, terwijl de belasting van velden door bevolkingsgroei toeneemt en waterbeschikbaarheid afneemt. Natuurgrasvelden leveren belangrijke ecosysteemdiensten, zoals infiltratie van regenwater en verkoeling, maar zijn gevoelig voor schade bij zware belasting. Daardoor worden ze steeds vaker vervangen door kunstgras, terwijl sportbonden en gemeentes juist willen inzetten op behoud en uitbreiding van natuurgras. Het veranderende klimaat maakt dit lastig: gras groeit ’s winters langer door, maar zomerse hitte en droogte beperken herstel, en beregeningsrestricties bemoeilijken het onderhoud. Hierdoor zijn velden bij de competitiestart soms nog niet volledig belastbaar. De centrale vraag is daarom of water bespaard kan worden zonder verlies van bespeelbaarheid, gezondheid en kwaliteit van de grasmat.

Doel

De huidige grasmatten zijn ontworpen voor optimale bespeelbaarheid onder koele en vochtige omstandigheden. Door klimaatverandering is aanpassing van ontwerp, monitoring en aansturing van drainage en irrigatie nodig om water te besparen en de bespeelbaarheid te verbeteren. In dit project onderzoeken we de relatie tussen bespeelbaarheid en waterbesparende maatregelen en testen we innovatieve bodemverbeteringen om natuurgrasvelden robuuster te maken tegen slijtage en droogte (zoals vezelverbetering in de doorwortelbare zone). Daarnaast ontwikkelen we een systeem voor effectieve monitoring en sturing van irrigatie om watercirculariteit te bevorderen en optimale grasgroei te realiseren.

Uitdaging

We ontwikkelen een nieuw sportgrasveldsysteem met betere bodemfysische eigenschappen door de inzet van innovatieve (natuurlijke) vezels in combinatie met een verbeterde (aansturing van) drainage en capillaire irrigatie. We onderzoeken hierbij voor nieuwe velden: 

  • De relatie tussen bespeelbaarheid en waterbesparende maatregelen door middel van een te innovatief online sensoring en aansturingssysteem; 
  • Bodemverbeterende maatregelen en de effecten hiervan op verlenging van speelduur en gezondheid van het gras; 
  • Het effect op waterbesparing, watercirculariteit en grasgroei van een met vezels/granulaten verbeterde doorwortelbare ruimte in combinatie met een waterretentie en irrigatiesysteem in de onderbouw van het veld; 
  • Hoe de techniek ingezet kan worden om slijtplekken te renoveren en waar nodig de groeicondities op zwakke plekken te verbeteren. 

Oplossing

Sportvelden zijn niet langer alleen maar een outdoor-sportvloer, maar worden een geïntegreerd geheel van het klimaatadaptief, watersensitief en energiebewust functioneren van het hele sportpark. Een gezonde, robuuste grasmat en innovatief drainage-irrigatiesysteem vormt de basis om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Het uiteindelijke doel is om als Nederland voorop te (blijven) lopen in 1) innovatieve irrigatie en drainage van sportvelden, 2) waterverbruik te reduceren in de zomerperiode en (3) vormen van duurzame energievoorziening te implementeren. De Waterrobuuste Natuurgras Sportvelden onderscheiden zich van conventionele natuurgrassportvelden door: 

  • Een vezelversterkte en verbeterde bodemstructuur waarin meer water geborgen wordt en capillair beschikbaar is en die minder slijtagegevoelig is. 
  • Een watercirculair en irrigatiewater besparend retentie en capillair sub-surface irrigatiesysteem in de fundering van het veld, voorzien van innovatieve on-line monitoring en control van het waterbeheersysteem 
  • De mogelijkheid warmte uit het veld en irrigatiewater te winnen voor verwarming clubhuis en douche water.

Beoogde impact

Voor de bij het project betrokken eindgebruikers (gemeenten, sportbonden) is een beter belastbare natuurgrasmat met een lagere irrigatiebehoefte cruciaal om natuurgrasvelden te kunnen behouden en uit te breiden. Het verbeterde grasveldsysteem maakt de stedelijke omgeving meer klimaatrobuust. Door de gezondere grasmat en efficiënter (circulair) watergebruik door verbeterde monitoring en aansturing kan daarnaast inzet en uitspoeling van meststoffen worden teruggedrongen. Voor de gemeenten is ook onafhankelijke validatie van de werking van innovaties van belang. Voor de betrokken marktpartijen levert het project waardevolle wetenschappelijke inzichten in de werking en verbetering van hun producten. De combinatie van technische ontwikkeling, wetenschappelijke validatie en toetsing in samenwerking met eindgebruikers helpt de bedrijven bij de internationale vermarkting van de producten.